Choć mieszane metody nauczania (ang. blended learning) mocno ewoluowały dzięki dostępności nowoczesnych technologii, nie da się ukryć, że ogromny wpływ na dynamicznie postępujące w tym obszarze zmiany miała pandemia COVID-19. Obowiązujące w wielu krajach restrykcje zmusiły zarówno organizacje, jak i placówki edukacyjne do szybkiej zmiany dotychczasowych modeli nauczania i przystosowanie się do zupełnie nowych realiów. Czym charakteryzuje się b-learning i dlaczego warto po niego sięgać?
Z tego artykułu dowiesz się:
- Na czym polega b-learning i dlaczego wciąż zyskuje na znaczeniu?
- Jakie korzyści niesie za sobą hybrydowe nauczanie?
- W jaki sposób wykorzystać blended learning w organizacji?
B-learning – definicja
Metody nauczania od lat ewoluują i w coraz większym stopniu odpowiadają zmieniającym się potrzebom społeczeństwa. Stają się nie tylko bardziej efektywne, ale i coraz częściej dostępne na żądanie. Możemy po nie sięgać zawsze wtedy, kiedy mamy czas lub dostrzegamy potrzebę zgłębienia konkretnego zagadnienia. I choć nie da się ukryć, że rola szkoleniowca jest w wielu przypadkach zbędna, wcale nie oznacza to, że stacjonarne nauczanie może zostać całkowicie wyeliminowane. Wręcz przeciwnie – w wielu obszarach jego rola jest niezagrożona. Jak pokazują wyniki licznych ankiet i badań, niezwykle efektywnym rozwiązaniem jest dziś nauczanie hybrydowe – łączące w sobie cechy nauczania stacjonarnego i zdalnego.
Hybrydowe metody nauczania, które łączą tradycyjne metody nauczania i bezpośredni kontakt z prowadzącym z metodami, które zakładają wykorzystanie komputera lub urządzenia mobilnego, określa się mianem nauczania zintegrowanego lub mieszanego (ang. blended learning lub b-learning).
Choć pojęcia nauczania hybrydowego i mieszanego często traktowane są jako synonimy, część źródeł wskazuje na istnienie istotnych między nimi różnic. Uczenie mieszane (ang. blended learning) zakłada korzystanie z narzędzi i materiałów dostępnych online, ale jednocześnie nie zakłada rezygnacji z bezpośredniego kontaktu ze szkoleniowcem. Wykorzystanie zasobów multimedialnych urozmaica szkolenie i jednocześnie pozwala uczniom samodzielnie kierować częścią procesu szkoleniowego – np. dostosowywać jego tempo do indywidualnych preferencji. Uczenie hybrydowe (ang. hybryd learning) polega zaś na wykorzystywaniu odpowiednich narzędzi, takich jak chociażby system do nauki zdalnej (LMS), do udostępniania materiałów multimedialnych, z których uczniowie korzystają poza salą szkoleniową.
Korzyści płynące z blended learning
Nie da się ukryć, że nauczanie online może być równie skuteczne co nauczanie stacjonarne. Istnieje jednak wiele rodzajów szkoleń, w których nauczane tradycyjne, z udziałem trenera góruje nad nauczaniem zdalnym i odwrotnie. Rosnąca popularność blended learning wynika z faktu, że łączy w sobie oba te podejścia i umożliwia ich stosowanie w dowolnych proporcjach – tak, by jak najlepiej odpowiedzieć na potrzeby zgłaszane przez kursantów i przekazać im niezbędne treści w możliwie najbardziej przystępny sposób.
Z punktu widzenia organizacji bardzo istotnym czynnikiem są naturalnie koszty oraz czas niezbędny do uzbrojenia pracowników w konkretną wiedzę. Pod tym względem szkolenia mieszane wypadają bardzo korzystnie, gdyż w dużej mierze są skalowalne i odpowiednie dla dużej grupy odbiorców. Zaangażowanie trenera jest stosunkowo niewielkie i nie jest on niezbędny przez cały czas trwania treningu. W efekcie istnieje możliwość przeszkolenia w tym samym czasie o wiele większej liczby pracowników aniżeli w modelu tradycyjnym i to przy dużo niższych kosztach.
Blended learning bardzo korzystnie wpływa również na poziom zaangażowania kursantów i w konsekwencji jest dużo efektywniejszym modelem nauczania. Dzięki dostępności wielu materiałów online kursanci przychodzą na spotkanie z trenerem uzbrojeni już w pewną wiedzę, dzięki czemu mogą zadawać bardziej konkretne pytania, aktywnie uczestniczyć w dyskusji i w praktyce testować zdobytą wiedzę. Ogromnym plusem jest również to, że każdy uczestnik szkolenia może korzystać z udostępnionych materiałów w dowolnym czasie, na dowolnym urządzeniu i we właściwym dla siebie tempie. W każdej chwili może też wrócić do konkretnych zagadnień, by w ten sposób rozwiać swoje wątpliwości lub odświeżyć sobie najważniejsze informacje.
Korzyści, wynikające ze stosowania mieszanych metod nauczania, jasno potwierdzają wyniki wielu przeprowadzonych badań i ankiet. Wyniki jednej z nich wskazują na istotny wzrost zaangażowania uczniów (zaobserwowało to aż 73% szkoleniowców, biorących udział w badaniu), a także wyższy poziom przyswojenia przekazywanych treści, na co wskazało aż 60% ankietowanych nauczycieli. Z badania wynika również, że 59% uczniów wykazuje większą motywację do nauki w modelu mieszanym.
Narzędzia wykorzystywane w b-learningu
Mieszane formy nauczania niosą za sobą szereg wymiernych korzyści. I to zarówno dla uczniów, jak i dla organizacji, które decydują się po nie sięgać. Warunkiem realizacji takiego scenariusza jest jednak korzystanie z intuicyjnych narzędzi, które pozwolą nie tylko sprawnie udostępniać materiały szkoleniowe, ale również w prosty sposób je tworzyć i edytować.
Doskonale w tej roli sprawdza się LMS, czyli system zarządzania nauczaniem. Przy jego pomocy można szybko i sprawnie tworzyć atrakcyjne materiały edukacyjne i budować z nich kompletne ścieżki szkoleniowe. LMS pomoże również zarządzać rejestracjami kursantów na planowane szkolenia w formule mieszanej, przypomni o zbliżającym się szkoleniu, a także posłuży jako platforma do udostępniania dokumentów i dzielenia się komentarzami przez uczestników szkolenia.
Zmieniające się potrzeby kursantów oraz coraz większa chęć organizacji do poprawy poziomu ich zaangażowania, już dziś skłania organizacje do sięgania po futurystyczne technologie. Wybierając LMS, który będzie skutecznie wspierał obecne i przyszłe potrzeby szkoleniowe organizacji, warto zweryfikować, czy wykorzystuje m.in.:
- Sztuczną inteligencję (AI) – pozwalającą na oferowanie kursantom maksymalnie spersonalizowanej oferty szkoleniowej i jednocześnie zbieranie wielu istotnych dla organizacji informacji na temat kursantów, ich nawyków i zachowań.
- Wirtualną rzeczywistość (VR) – pozwalającą przenieść się do całkowicie wirtualnego świata, stworzonego specjalnie na potrzeby konkretnego szkolenia – np. firmowej hali produkcyjnej czy laboratorium, by poznać specyfikę ich działania, wykorzystywane sprzęty, ewentualne ryzyka i zagrożenia itd.
- Rozszerzoną rzeczywistość (AR) – pozwalającą rozszerzyć otaczającą nas rzeczywistość o elementy cyfrowe – np. dodatkowe informacje związane z obsługą konkretnej maszyny, przed którą w danym momencie znajduje się kursant.
Zwykło się uważać, że szkolenia prowadzone w formie online nie sprawdzają się w przypadku szkoleń stanowiskowych czy nieco bardziej praktycznych. Dzięki wykorzystaniu rzeczywistości rozszerzonej i z tymi przeszkodami można sobie skutecznie poradzić. Dzięki technologii nawet praktyczne szkolenia mogą być prowadzone bez konieczności oddelegowania do szkolenia doświadczonych pracowników i ponoszenia sporych kosztów z tym związanych.
