Upskilling i reskilling: różnice i rzeczywiste korzyści

Terminy „upskilling” (podnoszenie kwalifikacji zawodowych) i „reskilling” (przekwalifikowanie) zyskały status modnych fraz, często używanych zamiennie. W rzeczywistości mają one różne znaczenie i odgrywają istotną rolę w przygotowaniu pracowników do nowych wyzwań zawodowych. W tym artykule zdefiniujemy obydwa pojęcia, zbadamy różnice między nimi i podkreślimy wpływ na wzmocnienie pozycji pracowników na rynku pracy. Aby mieć odniesienie do konkretnych zastosowań upskilling’u i reskilling’u, zapytaliśmy naszą HR menedżerkę o korzyści tych procesów dla pracowników, jak i organizacji. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o wyzwaniach i faktycznych korzyściach poszerzania kwalifikacji.

Czym jest upskilling i reskilling?

Zapotrzebowanie na elastyczność na rynku pracy stale rośnie, motywując specjalistów do dokształcania się i pozostania konkurencyjnym. Wraz z postępem technologicznym i ciągłym rozwojem obserwowanym we wszystkich branżach, upskilling i reskilling stają się coraz bardziej powszechne. Według raportu LinkedIn Worldplace Learning Report, podnoszenie i zmiana kwalifikacji stały się głównym celem programów kształcenia i rozwoju pracowników na całym świecie. Aż 59% specjalistów z branży HR traktuje upskilling i reskilling jako najwyższy priorytet. Przyjrzyjmy się więc definicjom obu terminów, rzucając nieco światła na to, w jaki sposób przyczyniają się do rozwoju osobistego i zawodowego.

Podnoszenie kwalifikacji oraz przebranżowienie są ważnymi elementami strategii budowania retencji, podkreślają bowiem zaangażowanie organizacji w rozwój kariery pracowników. Możliwości podnoszenia kwalifikacji oraz ich zmiany utwierdza pracowników w przekonaniu, że ich aspiracje zawodowe są doceniane i wspierane. Inwestując w swoje kadry, organizacje przyciągają największe talenty i są w stanie je zatrzymać, budując silną bazę talentów. Omówiliśmy już ten temat dokładnie w e-booku na temat strategii retencji, który można za darmo pobrać z naszej strony

Upskilling: dokształcaj się, aby być na bieżąco

Upskilling skupia się na rozwoju i podnoszeniu poziomu i zakresu umiejętności pracownika, aby ułatwić mu adaptację do zmian w branży wynikających z postępu technologicznego oraz do nowych wymagań zawodowych. Podczas gdy nowe technologie i metodologie wprowadzają ciągłe zmiany w zastanych praktykach, podnoszenie kwalifikacji zawodowych stało się główną strategią mającą na celu zatrzymanie w organizacji kompetentnych specjalistów. Potrzeba dokształcania się wynika z dynamicznego postępu technologicznego, globalizacji i kolejnych trendów na rynku. Automatyzacja, sztuczna inteligencja i uczenie maszynowe na nowo definiują role i zakresy obowiązków, sprawiając, że niektóre umiejętności przestają być przydatne, jednocześnie tworząc zapotrzebowanie na nowe.

Jednym z głównych celów podnoszenia kwalifikacji jest zdobywanie nowej wiedzy, zgodnej z posiadanymi już kompetencjami. W tym przypadku nacisk kładziony jest na zdobywanie wiedzy specjalistycznej w zakresie najnowocześniejszych technologii, aplikacji, technik analizy danych lub innych wyspecjalizowanych obszarów, na które istnieje duże zapotrzebowanie. Upskilling pozwala pracownikom być na bieżąco w tematyce branży i pozostać konkurencyjnym na rynku pracy. Oprócz zdobywania nowej wiedzy, podnoszenie kwalifikacji obejmuje również doskonalenie zdobytych już umiejętności. Wdrażanie innowacyjnych praktyk jest kolejnym ważnym aspektem podnoszenia kwalifikacji, gdyż wraz z rozwojem branży mamy do czynienia z nowymi podejściami do wykonywania zawodu. Bycie na bieżąco z najnowszymi trendami i wdrażanie innowacyjnych rozwiązań znacząco wpływa na produktywność. Co więcej, upskilling zachęca pracowników do kreatywnego myślenia i opracowywania nowych rozwiązań dla bieżących problemów biznesowych. 

Podnoszenie kwalifikacji niewątpliwie przynosi korzyści pracownikom, ale także organizacjom. Firmy, które inwestują w rozwój swoich pracowników, mogą pochwalić się lepszym poziomem retencji, zwiększoną wydajnością i wzrostem satysfakcji z pracy. Gdy zespół czuje się wspierany w rozwoju zawodowym, jest bardziej skłonny do pozostania lojalnym wobec organizacji i chętniej przykłada się do wypełniania założonych celów.

Reskilling: nowa wiedza pozwala na adaptację

Z drugiej strony, reskilling obejmuje bardziej kompleksową transformację, która wykracza poza doskonalenie posiadanych już umiejętności. W przeciwieństwie do upskilling’u, który koncentruje się na poszerzaniu zestawu umiejętności, reskilling wymaga od pracowników zdobycia zupełnie nowej wiedzy i kompetencji, umożliwiając przejście do innej roli lub zawodu.

Potrzeba przekwalifikowania wynika w głównej mierze z szybkiego postępu technologicznego, zmian gospodarczych oraz nowych wymagań biznesowych. Ponieważ automatyzacja i sztuczna inteligencja sprawiają, że niektóre zawody stają się przestarzałe, przebranżowienie okazuje się kluczowe dla osób, które chcą zatrzymać zatrudnienie i są chętne, by wejść w nowe role zawodowe. Przekwalifikowanie zwykle wiąże się z dużą inwestycją czasu, wysiłku i zasobów. Wymaga uczestnictwa w szkoleniach zawodowych lub kursach online w celu zdobycia kompetencji niezbędnych do podjęcia nowej roli.

Przekwalifikowanie się wymaga również zmiany sposobu myślenia. Przejście na nową ścieżkę kariery może być wyzwaniem, ponieważ mamy do czynienia z niepewnością, która jest integralną częścią procesu zmiany. Wiąże się z otwartością na uczenie się nowych koncepcji, podejmowanie nieznanych problemów i wychodzenie ze swojej strefy komfortu. Co warte podkreślenia, przebranżowienie nie ogranicza się do indywidualnych korzyści pracowników; ma również duży wpływ na środowisko pracy i stabilność gospodarczą. Wraz z ewolucją rynku pracy i jego wymagań, reskilling zapewnia, że kadra jest w stanie dopasować się do okoliczności. Umożliwiając specjalistom przejście do nowych ról w obrębie tej samej organizacji, reskilling minimalizuje negatywny wpływ zmiany wymuszonej przez postęp technologiczny i promuje elastyczność pracowników. Przekwalifikowanie pozwala uzupełnić braki w umiejętnościach i sprzyja zrównoważonej gospodarce.

Upskilling i reskilling: istota, zakres i zastosowanie

Jak już wspomnieliśmy, upskilling pozwala pracownikom na bieżąco śledzić najnowsze trendy branżowe, technologie i praktyki warte zastosowania. Dzięki temu pracownicy pozostają kompetentni w swoim zakresie, jednocześnie są lepiej przygotowani do radzenia sobie z nowymi wyzwaniami. W przeciwieństwie do podnoszenia kwalifikacji reskilling ma na celu przygotowanie pracowników do zupełnie nowych ról zawodowych, na przykład w sektorach, które dynamicznie się rozwijają lub mają większe zapotrzebowanie na wykwalifikowanych pracowników. Reskilling pozwala na zmianę ścieżki kariery i skorzystanie z zupełnie nowych możliwości.

Szkolenia lub programy szkoleniowe są zazwyczaj głównym i ścieżkami rozwoju umiejętności pracowników. Podnoszenie kwalifikacji może wiązać się z uczestnictwem w warsztatach, webinarach lub kursach online, które zwiększają określone kompetencje istotne dla danej roli. Tymczasem programy przekwalifikowania są bardziej rozbudowane, wymagają od uczestników nabycia zupełnie nowego zestawu umiejętności. Programy te zazwyczaj obejmują kompleksowe ścieżki szkoleniowe, certyfikaty, a nawet formalną edukację pozwalającą na zdobycie nowego zakresu wiedzy specjalistycznej.

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych jest częściej stosowane w przypadku ról, których podstawowe funkcje pozostają bez zmian, natomiast konieczna jest aktualizacja wykorzystywanych narzędzi i technologii. Na przykład grafik może podnieść swoje kwalifikacje, poprzez naukę obsługi najnowszego oprogramowania do projektowania. Z kolei reskilling jest stosowany, gdy zawód odchodzi do lamusa lub gdy firma dywersyfikuje swoje usługi, wymagając od swoich pracowników przejścia na nowe stanowiska. Przykładem może być przekwalifikowanie kierownika linii produkcyjnej na analityka danych w odpowiedzi na automatyzację fabryki.

Możliwe wyzwania i niezaprzeczalne korzyści

Podnoszenie umiejętności i zmiana kwalifikacji stały się najważniejszymi strategiami przetrwania na rynku pracy, na którym postęp technologiczny ma ogromny wpływ na kształtowanie istniejących, jak i nowych zawodów. Poprzez upskilling i reskilling pracownicy zyskują wiedzę pozwalającą na korzystanie z nowych narzędzi pracy, pozostając na bieżąco, w swoich obszarach lub sprawnie przechodząc do nowych ról, jeśli zajdzie taka potrzeba. Jednak, jak w przypadku każdego procesu zmiany, podnoszenie kwalifikacji i przekwalifikowanie nie są pozbawione wyzwań. Spotkaliśmy się z Pauliną Leją, menedżerką HR i partnerką biznesową w NeuroSYS, aby omówić potencjalne przeszkody i niewątpliwe korzyści, z jakimi pracownicy i organizacje stykają się w trakcie doskonalenia zawodowego. Oto, na co Paulina zwróciła naszą uwagę.

Wyzwania:

• Czas i zaangażowanie: Podnoszenie kwalifikacji lub zdobywanie nowych często wymaga znacznych nakładów czasu i wysiłku. Balansowanie między nauką nowych umiejętności a wykonywaniem dotychczasowych zadań może być wyzwaniem dla pracowników z napiętymi grafikami pracy. W łagodzeniu początkowych trudności pomoże więc umiejętne zarządzanie zmianą przez management. 
• Znaczenie dla branży: Zapewnienie pracowników, że nowe umiejętności są zgodne z obecnymi i przyszłymi wymaganiami branży, jest niezbędne. Podnoszenie i zmiana kwalifikacji powinny być dobrze zaplanowane i dostosowane do strategii firmy. 
• Bariery technologiczne i edukacyjne: Niektórzy pracownicy mogą zmagać się trudnościami związanymi z adaptacją do nowych technologii lub samą nauką, co utrudnia zdobywanie nowych umiejętności. Stroma krzywa uczenia się bywa silnym hamulcem w przyswajaniu wiedzy, w takich przypadkach pracownik powinien otrzymać stosowne wsparcie od przełożonego.
• Lęk przed zmianą: Zmiana ścieżki kariery, zmiana pracy, a nawet zdobywanie nowych umiejętności może być zniechęcające dla niektórych osób, sprowadza się do lęku przed nieznanym oraz niechęci do opuszczenia strefy komfortu. Za brakiem chęci do podnoszenia kwalifikacji lub zmiany specjalizacji często kryje się lęk przed porażką. Można temu zaradzić przez skuteczne zarządzanie zmianą. Pozytywna motywacja z góry przynosi dobre rezultaty w obliczu obiecującej, ale wciąż wymagającej zmiany.

Korzyści:

• Awans: Zdobywanie nowych kompetencji może otworzyć drzwi do awansów i rozwoju kariery w organizacji. Upskilling i reskilling wyposażają pracowników w pożądane umiejętności, czyniąc ich bardziej elastycznymi specjalistami, przez co stają się cennymi zasobami dla pracodawcy. 
• Zwiększona satysfakcja z pracy: Dzięki podnoszeniu lub zmianie kwalifikacji pracownicy stają się bardziej efektywni, to z kolei prowadzi do zwiększenia satysfakcji z pracy i poczucia spełnienia zawodowego. Co więcej, organizacja zyskuje swoich promotorów w firmie i poza nią, którzy dzielą się dobrymi praktykami swoich pracodawców inwestujących w swoje kadry. 
• Elastyczność biznesowa: Organizacje, które inwestują w podnoszenie i zmianę kwalifikacji swoich pracowników, wykazują się większą elastycznością i zdolnością do sprawnego reagowania na pojawiające się potrzeby biznesowe.
• Redukowanie luk kompetencyjnych: Inicjatywy podnoszące kwalifikacje pomagają w redukowaniu luk w umiejętnościach, przynosząc rezultaty w postaci wykwalifikowanego i kompetentnego zespołu. Wyprzedzając trendy branżowe i rozwój technologiczny, pracownicy i organizacje mogą zabezpieczyć się na przyszłość przed potencjalnymi wyzwaniami wymagającymi specjalistycznej wiedzy.

Inwestuj w elastyczny i kompetentny zespół

Zarówno podnoszenie kwalifikacji, jak i zdobywanie nowych odgrywają ważną rolę w stałym kształceniu zawodowym. Upskilling pomaga zachować konkurencyjność, zwiększa zadowolenie z wykonywanej pracy, motywując pracowników do pozostania w firmie. Jednocześnie, zwiększając produktywność, umożliwia organizacjom szybkie dostosowanie się do postępu technologicznego i zmian w branży. Z drugiej strony, reskilling umożliwia skuteczne reagowanie na zmiany na rynku pracy, wspiera kulturę adaptacji zawodowej i otwiera nowe ścieżki kariery dla pracowników, promując lojalność i zaangażowanie. Sprawdzeni pracownicy, zdolni do adaptacji, w przeciwieństwie do tych nowo zatrudnionych, nie wymagają od firmy inwestowania w onboarding, przy przejmowaniu nowej roli. Podczas gdy podnoszenie kwalifikacji lub ich zmiana wiążą się z wieloma wyzwaniami, niewątpliwe korzyści obu procesów sprawiają, że stają się koniecznością. Omówione strategie są niezbędne do przetrwania w dynamicznym środowisku pracy. Łącząc oba podejścia, firmy mogą stworzyć wysoce elastyczną i kompetentną kadrę, gotową stawić czoła przyszłym wyzwaniom.