Skuteczne zarządzanie talentami w organizacji można osiągnąć wyłącznie dzięki strategii, która wykorzystuje wiedzę na temat tego, jak uczyć osoby dorosłe, wzmacniać ich motywację oraz wykorzystywać predyspozycje.
Z tego artykułu dowiesz się:
- jak uczyć osoby dorosłe i jakie są ich style nauki
- czym jest cykl uczenia się Kolba, który przybliży sposób przyswajania wiedzy przez dorosłych uczniów
- jak motywować uczących się dorosłych, także z wykorzystaniem e-learningu
Uczenie się osób dorosłych
Obecnie ciągłe przyswajanie nowych informacji i poszerzanie umiejętności to konieczność. Wymaga tego stale zmieniające się otoczenie. Nawet sposób wykonywania najprostszych czynności, takich jak komunikacja z pracownikami, zmienił się na przestrzeni ostatnich dekad i dziś pomocą służy nam technologia. Taki stan jest naturalny dla generacji Z, o której mówi się, że jest “urodzona z telefonem w ręku” i “nie zna świata bez technologii”. Natomiast wcześniejsze pokolenia muszą wciąż dostosowywać się do otaczającej rzeczywistości – zarówno w sferze prywatnej, jak i zawodowej. Nie ma na to innego sposobu niż poprzez naukę. Uczenie się dorosłych nie jest jednak i nie może być kalką zachowań i mechanizmów z czasów szkolnych. Wynika to z różnic w podejściu, potrzebach i motywacji.
Jak nauczać osoby dorosłe?
Najnowsze badania dowodzą, że przy stałej aktywności intelektualnej, zdolność do nauki dorosłych może być w dalszym ciągu rozwijana i obniża się tylko w niewielkim stopniu w porównaniu do dzieci czy nastolatków. Przy odpowiednim doborze metod nauczania osoby, które ukończyły już edukację szkolną, chętnie i skutecznie będą się uczyć, wykorzystując do tego tzw. inteligencją skrystalizowaną. Oznacza to, że chętnie skorzystają z nabytych doświadczeń, nawyków umysłowych, strategii myślenia oraz organizacji wiedzy. Dlatego też, przygotowując plan nauczania osób dorosłych, trzeba wziąć pod uwagę między innymi ich preferencje i zdolności. Fakt, że posiadają oni zupełnie inne podejście do nauki niż dzieci, potwierdził popularyzator nauczania osób dorosłych M.S. Knowles. Wysnuł on również tezę, że w celu skutecznego przyswajania wiedzy dorośli uczniowie:
- muszą znać cel nauki – czyli wiedzieć, dlaczego chcą się uczyć
- preferują i osiągają lepsze wyniki ucząc się przez doświadczenie
- podchodzą do uczenia, jak do rozwiązywania problemów
- uczą się najlepiej wtedy, gdy temat jest dla nich wartością bezpośrednią.
Dodatkowo nauczanie dorosłych będzie efektywniejsze, jeśli weźmiemy pod uwagę również ich potrzeby. W zdefiniowaniu takiego podejścia pomóc mogą opisane 4 style nauki – aktywny, refleksyjny, teoretyczny i pragmatyczny.
- Styl aktywny (empiryk) – preferowany przez osoby, które poprzez działanie i doświadczenie najskuteczniej przyswajają wiedzę. Najlepszą formą nauki są szkolenia oparte na doświadczeniu prowadzących, w których stroni się od teorii.
- Styl refleksyjny (kontemplator) – prezentują go osoby, które lubią obserwować działania innych i oceniać efekty, ze szczególnym uwzględnieniem związków przyczynowo-skutkowych. Wartościowy jest dla nich udział w analizie case study czy innych materiałów.
- Styl teoretyczny (teoretyk) – jak sama nazwa wskazuje, wykazują go osoby, które wolą uczyć się na podstawie gotowych modeli teoretycznych. Często wiąże się to z analitycznym i konceptualnym podejściem do nauki. Chętnie przyswajają wiedzę trenera bądź ekspertów.
- Styl pragmatyczny (pragmatyk) – takie osoby najchętniej koncentrują się na praktycznych problemach i rozwiązywaniu zadań. Możliwość natychmiastowego zastosowania zdobytej wiedzy jest podstawą ich sposobu nauki.
Warto również wspomnieć o metodzie Davida Kolba, którego model wszedł już do kanonu podstaw tworzenia programów szkoleniowych. Koncepcja ta ma solidne podłoże naukowe, odwołujące się m.in. do teorii Johna Deweya, Kurta Lewina czy Jeana Piageta.
Wyróżnił on cztery etapy nauczania:
- Doświadczenie – umożliwia wejście w interakcję np. z klientem lub użytkownikiem końcowym świadczonych usług.
- Obserwacja i refleksja – podczas której poddaje się dokładnej analizie i krytyce przeżytą sytuację z uwzględnieniem wielu perspektyw.
- Konkluzja – podczas której następuje wyciąganie wniosków i odkrywanie prawidłowości.
- Testowanie – polegające na sprawdzeniu kompetencji w praktyce.
Co motywuje dorosłych do nauki?
Oprócz analizy stylów nauki, celów oraz wartości procesu, nie można zapominać o wzmacnianiu motywacji. Ponownie z pomocą przychodzi M. Knowles. Zdefiniował on cztery główne czynniki, które wpływają na zaangażowanie dorosłych uczniów. Należą do nich:
- Sukces – dorośli chcą odnosić sukcesy w uczeniu się
- Wola – osoby te muszą mieć poczucie wpływu na uczenie się
- Wartość – potrzebują być przekonane, że uczą się czegoś wartościowego
- Przyjemność – oczekują, że nauka będzie dla nich źródłem zadowolenia.
W związku z tym, kluczowe jest wykorzystywanie odpowiednich technik.
Metody i narzędzia poprawiające zaangażowanie z wykorzystaniem e-learningu
Świadomość wyboru i podejmowanie nauki z własnej woli często nie wystarcza do osiągania sukcesu w uczeniu się. Należy zatem podtrzymywać te aspekty oraz pomagać budować sukces, wartość oraz przyjemność z nauki. Pomogą w tym platformy e-learningowe, które wykorzystują najlepsze praktyki nauczania i pozwalają bezpośrednio wpłynąć na osiąganie lepszych wyników. Poniższe narzędzia pozwalają utrzymać zaangażowanie uczących się.
Wpływ
Platformy LMS dają możliwość wyboru kursów przez uczestników. Mogą oni wskazać treści, które ich interesują, nie poprzestając wyłącznie na tych odgórnie przypisanych. Pozwala to wspierać wybraną ścieżkę kariery i wzmacnia czynnik motywujący, jakim jest wola – ale może również wpływać na przyjemność płynącą z nauki.
Wyzwania
Jednym z czynników angażujących są testy i egzaminy. Sprawiają, że uczestnikom zależy na przyswojeniu wiedzy, ale przede wszystkim pozwalają odnosić sukcesy. Niektórych dodatkowo motywuje możliwość rywalizowania z innymi.
Obserwowanie postępu
Rzadko kiedy do podniesienia wybranej kompetencji wystarczy jedno szkolenie, a motywację można podtrzymywać dzięki obserwowaniu postępów, jakie się osiąga. W takiej sytuacji niezwykle istotne mogą być raporty, które pokazują, na jakim etapie w danym cyklu się znajdujemy i dają dostęp do dotychczasowych osiągnięć.
Nagrody i certyfikaty
Uzyskanie nagrody, certyfikatu lub odznaki (możliwe w niektórych platformach LMS) za ukończenie kursu lub zdanie testu przekłada się na wartość szkolenia. Możliwość opublikowania takiego osiągnięcia na kanałach wewnątrzfirmowych czy na mediach społecznościowych stanowi kolejne źródło zadowolenia.
Odpowiednie techniki tworzenia kursów
Nie można też zapomnieć o kluczowych aspektach tworzenia kursów, takich jak proporcjonalnie dostosowana treść, wysoka estetyka, komfort użytkownika (z uwzględnieniem odpowiedniej kolorystyki, kroju pisma, przejrzystości i prostoty) oraz atrakcyjność (elementy interaktywne i animacje). Powyższe czynniki wpływają na efektywność oraz przyjemność danego procesu.
Dywersyfikacja bodźców
Przy tworzeniu kursów warto również wykorzystać angażujące formy. treści pisemne są niezwykle przydatne, jednak warto wzmacniać je formami audio, video, quizami i elementami interaktywnymi. Realizacja kursów będzie dzięki nim przyjemniejsza.
Nauczanie osób dorosłych może, a także powinno być dostosowane do ich potrzeb i predyspozycji. Potrzebują oni zarówno świadomości celu i wartości nauki, ale także sama ścieżka nauki musi być zaprojektowana tak, by mogli oni wykorzystywać swoje dotychczasowe doświadczenie, ale również mieć chęć, osiągać sukcesy, wiedzieć wartość z nauki oraz czerpać z niej przyjemność. Takie podejście pozwala na osiąganie świetnych wyników, zwłaszcza podczas rozwijania i zarządzania talentami w organizacji, a jednym ze środków, żeby to osiągnąć jest wykorzystanie platformy LMS.
Nauczanie dorosłych powinno być dostosowane do ich potrzeb i predyspozycji. Ścieżka edukacyjna musi nie tylko mieć jasny cel i, w miarę możliwości, wykorzystywać dotychczasowe umiejętności pracowników, ale też dać im możliwość zdobywania osiągnięć i odczuwania satysfakcji z procesu kształcenia się. Nowoczesna platforma LMS uwzględnienia powyższe czynniki i pozwala osiągnąć świetne wyniki w zarządzaniu talentami.
